Kilkaset metrów od muru klasztornego, koło drogi do Jawiszowa (dzisiejsza ul. Michała Willmanna) stoi budynek dawnego kościoła ewangelickiego. W "Słowniku Geografii Turystycznej Sudetów Tom 8" (lit. 8) znajdziemy na stronie 186 taki jego opis: "W pobliżu drogi do Chełmska Śląskiego stoi nieużytkowany kościół ewangelicki z 1912/13 roku wzniesiony przy pomocy Związku Gustawa Adolfa wg projektu Henriego z Wrocławia. Obecnie adaptowany na dom mieszkalny. Skromna, murowana budowla salowa z wieżą." W książce Krzysztofa Mazurskiego "Krzeszów i okolice" (lit. ??) znajdziemy na stronie 61 bardzo podobny opis: "Przy drodze do Chełmska Śląskiego, nieco z boku, wystawiono w latach 1912-13 staraniem Związku Gustawa Adolfa ewangelicki kościół według projektu Henry'ego z Wrocławia. Po wysiedleniu Niemców w końcu lat czterdziestych stał nieużytkowany, w latach osiemdziesiątych podjęto niezakończoną przebudowę na budynek mieszkalny."
 |
Widok kościoła ewangelickiego od strony wschodniej.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
 |
Widok kościoła ewangelickiego od strony zachodniej.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
 |
Widok od strony południowej.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
 |
Fragment wnętrza. Widoczne nowe ściany działowe wybudowane z cegły oraz folia wstępnego krycia na dachu.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
 |
Fragment wnętrza. Widoczny korytarz wybudowany z cegły dziurawki i otynkowany. Na ścianach napisy namalowane sprayem.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
 |
Fragment wnętrza. Podpiwniczenie pod parterem - widoczne nowe betonowe stropy wykonane ze zbrojonego betonu zalanego na deskowanym szalowaniu.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
 |
Fragment elewacji wschodniej z zachowanym kamiennym portalem wejściowym.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
 |
Na szczycie portalu widoczne litery CD i data 1912.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
 |
Szkoda, że obiekt ten niszczeje prawie w samym centrum Krzeszowa.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
 |
Kilkadziesiąt metrów na zachód od kościoła kiedyś istniał cmentarz ewangelicki. Dzisiaj widoczne są już tylko fragmenty nagrobków całkowicie zarośnięte trawą.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
 |
Fragment przedwojennego zdjęcia z widocznym kościołem ewangelickim.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
 |
Fragment przedwojennej kartki pocztowej (zdjęcie pochodzi z serwisu eBay.de) z widocznym kościołem ewangelickim.
miniatury nie można już powiększyć |
 |
Fragment tej samej kartki - widziałem ją na Allegro w listopadzie 2005.
miniatury nie można już powiększyć |
 |
W listopadzie 2005 widziałem na Allegro taką oto kartkę przedstawiającą krzeszowski kościół ewangelicki. Zamieszczono opis: "Wyd. Rudolph. Stan dobry, bez obiegu, około 1910".
miniatury nie można już powiększyć |
 |
Skan pochodzi z Wiesenhütter A. "Der Evangelische Kirchbau Schleßiens
von der Reformation bis zur Gegenwart", Düsseldorf 1954 i został mi udostępniony przez Marka K. Machnika, opis kościoła tego autora można znaleźć na podstronie serwisu luteranie.pl.
kliknij na miniaturę z lewej strony aby powiększyć |
O samym kościele trudno jest znaleźć większą wzmiankę w literaturze - przy innych krzeszowskich budowlach jeśli już się o nim wspomina, to raczej tylko w dwóch zdaniach. Po zakończeniu II Wojny Światowej i wysiedleniu Niemców kościół ewangelicki z braku wiernych tego wyznania tak czy owak skazany był na powolne niszczenie. Podobny los spotkał zresztą większość ewangelickich świątyń. Przetrwały raczej tylko te, które zostały przejęte przez kościół rzymsko-katolicki na świątynie tego wyznania (np. kamiennogórski Kościół Łaski). Chociaż w Jaworze Kościół Łaski w dalszym ciągu jest ewangelicki - ale jako obiekt o znacznej wartości artystycznej jest zdecydowanie bardziej zadbany. A krzeszowski kościółek - no cóż. Po wojnie był w stanie niemal idealnym. Mieszkańcy tych stron pamiętają, że kościół był kompletnie wyposażony i zamknięty - dzieci wchodziły do środka przez małe okienko. Z biegiem lat niestety niszczał. Rozpoczęta próba przebudowy na budynek mieszkalny nie została ukończona przez dziesiątki lat, obiekt aktualnie od kilku lat posiada tabliczkę "NA SPRZEDAŻ" ale widać kupca nie ma ....
Zdjęcia zostały wykonane 22 lipca 2005 roku.
