kapliczki Lipienica


dodano: 2015-04-06

Wiosną 2015 roku mój syn Franciszek zauważył w książce "Mała architektura sakralna Kotliny Kamiennogórskiej" wykaz kapliczek przydrożnych w Lipienicy. Namówił mnie abyśmy odszukali i zobaczyli je wszystkie. "Mała architektura ..." wydana była 14 lat temu - ciekawe co się w tym czasie zmieniło? Poniższe zdjęcia zostały wykonane w marcu i kwietniu 2015 roku (o ile nie zaznaczono inaczej).


Największa kapliczka w Lipienicy to kaplica przy której odbywają się majówki i gdzie święci się pokarmy przed Wielkanocą. Nie jest ona wspomniana w "Małej architekturze ..." - być może nie jest "mała". "Słownik Geografii Turystycznej Sudetów tom 8" wspomina tę kapliczkę: "(...) murowana kapliczka domkowa z 3 ćw. XIX w., założona na prostokącie, nakryta dwuspadowym daszkiem. Naroża akcentowane pilastrami, we frontonie portal zamknięty łukiem koszowym." Również miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla miejscowości Lipienica datuje kapliczkę: "kapliczka murowana, Lipienica, datowanie: 3 ćw. XIX w."


Poniżej kilka zdjęć tej kapliczki wykonanych 12 kwietnia 2004 roku.


"Mała architektura ..." wymienia w Lipienicy sześć kapliczek w formie krzyża przydrożnego oraz dwie kapliczki słupowe. Wszystkie osiem kapliczek w dalszym ciągu można zobaczyć w Lipienicy. Co ciekawe miejscowy plan zagospodarowania dla miejscowości Lipienica (załącznik nr 1) wskazuje kaplice i krzyże objęte ochroną konserwatorską - przy czym ochroną konserwatorską objęte są wszystkie kaplice i krzyże za wyjątkiem tej przy budynku dawnej szkoły - czyżby ktoś ją przeoczył? Poniżej zdjęcia krzyży przydrożnych:


Dwie kapliczki słupowe. O nich również wspomina "Słownik Geografii Turystycznej Sudetów tom 8": "(...) przy drodze stoją dwie kapliczki słupowe z XIX w. (podobne w typie), na kamiennej podstawie wyrastają przysadziste kolumny (kwadratowa i 8-boczna), zwieńczone niewielkimi kapliczkami latarniowymi z wnękami. Nad nimi dość płaskie daszki namiotowe z krzyżykiem. Obecnie nie posiadają wyposażenia we wnękach."


Podczas poszukiwania kapliczek przydrożnych zauważyliśmy także cztery malutkie kapliczki w elewacjach budynków mieszkalnych. Również one nie są wspomniane w "Małej architekturze ..." - być może są za małe :-).


"Mała architektura ..." pomija również jedną starą kapliczkę przy polnej drodze do Jawiszowa. Niestety kapliczka dziś jest już przewrócona:





Udało mi się odszukać w swoim prywatnym archiwum zdjęcia tej kapliczki wykonane 12 kwietnia 2004 roku. Wówczas jeszcze kolumna ta stała, choć pozbawiona była wieńczącego ją krzyża oraz znacznie odchylona była od pionu. Na szczycie widoczna też była data "1846".


I to jeszcze nie koniec kapliczek w Lipienicy. Pozostają jeszcze dwie: jedna od strony Lubawki a druga od strony Krzeszowa. Ta pierwsza to opisana już wcześniej na mojej stronie "Säule" - tyle tylko, że zgodnie z aktualnym podziałem terytorialnym kraju znajduje się ona nie w Lipienicy ale już w Lubawce (kilka metrów, ale jednak). Druga kapliczka to Dom Heroda, wspomniana w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego stacja XI ujęta w rejestrze zabytków pod nr 589 z dnia 25 sierpnia 1959 roku, zlokalizowana na terenie 1.UK uznana za pomnik historii „Krzeszów – opactwo cystersów” Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 kwietnia 2004r. (Dz. U. Nr 102 Poz. 1057). Jest to jedyna kapliczka Krzeszowskiej Drogi Krzyżowej zlokalizowana na terenie dzisiejszej Lipienicy. Poniżej prezentuję dwa zdjęcia tej kapliczki z lat 2001/2002 - aktualnych zdjęć akurat nie posiadam, muszę się tam kiedyś wybrać ...






Wróć